เรื่องที่ 1 มารยาทไทย
เรื่องที่ 1 มารยาทไทย
สังคมไทยให้ความสำคัญกับกิริยามารยาทมาตั้งแต่อดีต มีการกำหนดระเบียบแบบแผน จนกลายเป็นธรรมเนียมให้ยึดถือปฎิบัติสืบต่อกันมา
การเรียนรู้เรื่องมารยาทไทยที่ถูกต้องตามระเบียบแบบแผน จึงถือเป็นสิ่งสำคัญ เพราะผู้ที่มีมารยาทงดงาม ย่อมเป็นที่รักใคร่เอ็นดูของผู้พบเห็น ช่วยเสริมสร้างความประทับใจให้กับผู้อื่นได้เป็นอย่างดี
- มารยาทในการแสดงความเคารพ การแสดงความเคารพเป้็นเอกลักษณ์สำคัญของคนไทย สามารถแบ่งออกได้เป็นหลายลักษณะ เช่นการไหว้ การกราบ การคำนับ การถวายความเคารพ เป็นต้น อย่างไรก็ตามการแสดงความเคารพ มีความแตกต่างไปตามความเหมาะสมของผู้รับความเคารพด้วยว่าอยู่ในฐานะใด หรือในโอกาสใด.
- การแสดงความเคารพด้วยการไหว้ การไหว้แบบไทยแบ่งเป็น 3 แบบ ตามระดับของบุคคลดังนี้
- ไหว้พระสงฆ์ ประนมมือแล้วยกขึ้น พร้อมกับค้อมศีรษะลงให้หัวแม่มือจรดระหว่างคิ้ว ปลายนิ้วชี้สัมผัสส่วนบนของหน้าผาก
- ไหว้พ่อแม่ ครู ญาติผู้ใหญ่ ประนมมือแล้วยกขึ้นพร้อมกับค้อมศีรษะลงให้หัวแม่มือจรดปลายจมูก ปลายนิ้วชี้สัมผัสระหว่างคิ้ว
- ไหว้รุ่นพี่ เพื่อน ประนมมือแล้วยกขึ้นพร้อมกับค้อมศีรษะลงให้หัวแม่มือจรดปลายคาง ปลายนิ้วชี้สัมผัสปลายจมูก
- การเป็นแบบอย่างที่ดี และการอนุรักษ์มารยาทในการไหว้ สามารถปฎิบัติได้ดังนี้
- ศึกษาวิธีการไหว้ในระดับต่างๆ ให้เกิดความเข้าใจอย่างถ่องแท้
- ไหว้บุคคล รูปเคารพ และสถานที่ต่างๆ อย่างถูกวิธี เหมาะสม
- เข้าร่วมกิจกรรมการไหว้ เช่นกิจกรรมการประกวดมารยาทไทย เป็นต้น
- แนะนำและถ่ายทอดวิธีการไหว้อย่างถูกต้องเหมาะสมให้แก่ผู้อื่น
- สนับสนุน และชื่นชมผู้ที่ไหว้อย่างถูกต้อง สวยงาม และเหมาะสม
- การแนะนำผู้อื่น และการเผยแพร่วัฒนธรรมการไหว้ สามารถปฎิบัติได้ดังนี้
- อธิบายถึงคุณค่าและความสำคัญของวัฒนธรรมการไหว้ของไทยที่ถูกต้อง
- แสดงตัวอย่างวิธีการไหว้ที่ถูกต้อง สวยงาม และเหมาะสม
- ฝึกฝนให้ผู้อื่นไหว้อย่างถูกต้อง สวยงาม และเหมาะสม
- เชิญชวน และส่งเสริมให้ผู้อื่นเข้าร่วมกิจกรรมอนุรักษ์มารยาทไทย เช่น เข้าร่วมประกวดมารยาทไทย เป็นต้น
- สอนวัฒนธรรมการไหว้ให้แก่ชาวต่างชาติ
- การมีสัมมาคารวะ บุคคลผู้มีสัมมาคารวะ คือ ผู้ที่แสดงกิริยามารยาทต่อบุคคลอื่นอย่างสุภาพ อ่อนน้อม รู้จักกาลเทศะ ซึ่งถือเป็นคุณลักษณะสำคัญของคนไทยที่พึงปฎิบัติ ผู้มีสัมมาคารวะย่อมได้รับคำชื่นชมจากบุคคลรอบข้าง และได้ชื่อว่าเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ เนื่องจากสะท้อนให้เห็นถึงการพัฒนาตนทั้งทางด้านปัญญา จิตใจ ร่างกาย และสังคม อย่างครบถ้วนสมบูรณ์
- การปฎิบัติตนเป็นผู้ที่มีสัมมาคารวะ สามารถปฎิบัติได้ดังนี้
- แสดงความเคารพต่อบุคคลและสถานที่ด้วยวิธีการไหว้การกราบ เป็นต้น
- สำรวมกาย วาจา ใจ ให้สุภาพเรียบร้อย อ่อนน้อมถ่อมตนและรู้จักกาลเทศะในทุกสถานการณ์และทุกสถานที่
- ให้เกียรติบุคคลและสถานที่ ด้วยการแต่งกายสุภาพเรียบร้อย เหมาะสมตามโอกาส
- แสดงความกตัญญูกตเวทีต่อพ่อแม่ ญาติผู้ใหญ่ ครูอาจารย์ และผู้มีพระคุณ
- ปฎิบัติตามกติกา กฎ ระเบียบแบบแผนของครอบครัว โรงเรียน องค์กร ชุมชน และประเทศชาติ
- การเป็นแบบอย่างที่ดี และการอนุรักษ์มารยาทด้านการมีสัมมาคารวะ สามารถปฎิบัติได้ดังนี้
- ศึกษาและฝึกปฎิบัติตนในการมีสัมมาคารวะ ให้เกิดความเข้าใจอย่างถ่องแท้และชำนาญ
- ปฎิบัติตนเป็นผู้มีสัมมาคารวะด้าน กาย วาจา ใจ ทั้งต่อบุคคล สถานที่ เพื่อให้ผู้อื่นนำไปปฎิบัติตาม
- ให้คำแนะนำและสร้างแรงบันดาลใจให้ผู้อื่น ในการปฎิบัติตนเป็นผู้มีสัมมาคารวะ ด้วยการฝึกฝนให้ปฎิบัติ และอธิบายถึงประโยชน์ที่จะได้รับจากการปฎิบัติ
- เข้าร่วม ส่งเสริม หรือจัดกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการปลูกฝังความมีสัมมาคารวะ เช่น ค่ายคุณธรรม พิธีไหว้ครู เป็นต้น
- จัดทำสสื่อเพื่อเผยแพร่วัฒนธรรมการแสดงความเคารพของไทย เพื่อให้ผู้อื่นได้นำไปใช้ศึกษา และถ่ายทอดให้ผู้อื่นสืบต่อไป
- การแนะนำผู้อื่น และการเผยแพร่วัฒนธรรมด้านการมีสัมมาคารวะ สามารถปฎิบัติได้ดังนี้
- จัดทำสื่อนวัตกรรม เอกสารเกี่ยวกับการมีสัมมาคารวะ เผยแพร่แก่บุคคลทั่วไป เพื่อให้นำไปปรับใช้ในการปฎิบัติตน ให้เหมาะสมแก่กาลเทศะ และโอกาส
- เป็นที่ปรึกษาและให้คำแนะนำผู้อื่นในการแสดงมารยาทด้านความมีสัมมาคารวะอย่างถูกต้อง และเหมาะสม
- ส่งเสริมและแนะนำให้ผู้อื่นเข้าร่วมจัดกิจกรรมเกี่ยวกับมารยาทไทยที่จัดขึ้นในโรงเรียน ชุมชน และหน่วยงานต่างๆ